بررسی تأثیر دما، زمان وتنش روی کینتیک رشد رسوبات ? در سوپرآلیاژ پایه نیکل in-738

چکیده سوپرآلیاژهای پایه نیکل به دلیل دارا بودن پایداری ساختاری و استحکام در دماهای بالا، در تولید اجزای داغ توربین های گازی استفاده می شوند. in738lc یکی از آلیاژهای مورد استفاده در توربین های گازی در دماهای بالاست. در شرایط سرویس، قطعات توربین در معرض دما و تنش بالا می باشند. مانند بسیاری از سوپرآلیاژهای پایه نیکل، این آلیاژ نیز با رسوبات ?? با ترکیب ni3(al,ti) استحکام دهی می شود و استحکام این سوپر آلیاژ به استحکام دهی رسوبات?? بستگی دارد. این آلیاژ در شرایط کاری تحت تأثیر دما و تنش می باشد. بنابراین این مطالعه بر تغییرات ریزساختاری in738lc در طی سیکل های عملیات حرارتی مختلف و بررسی تأثیر دما، زمان و تنش بر کنتیک رشد رسوبات ?? تمرکز یافته است. بدین منظور دو سری نمونه های مکعبی و استوانه ای شکل از ماده مورد نظر تهیه و تحت عملیات انحلال کامل در ?c 1200به مدت زمان 4 ساعت قرارگرفتند و سپس در آب سرد گردیدند. پس از آن نمونه های مکعبی شکل تحت عملیات حرارتی پیرسازی (بدون اعمال تنش) قرار داده شدند و نمونه های استوانه ای شکل تحت عملیات حرارتی پیرسازی (تحت تنش) قرار گرفتند. نمونه ها در انتهای هر فرایند در هوا سرد شدند. به منظور بررسی تاثیر عملیات حرارتی فوق از مطالعات میکروسکوپی نوری و الکترونی روبشی استفاده گردید. نتایج مطالعات میکروسکوپی و آزمون ها نشان داد که در ابتدای پیرسازی (بدون اعمال تنش) ذرات ?? به شکل کروی و با گذشت زمان به شکل بیضی و درنهایت، مکعبی ردیف شده در یکی از جهات مرجح کریستالی درمی آیند. اعمال تنش در دمای بالا، اگر در حد ایجاد تغییر فرم خزشی باشد، باعث ایجاد ساختار جهت دار یا الوار مانند می شود. در غیر این صورت، صرفاً باعث درشت تر شدن رسوبات ?? می شود. همچنین مشخص شد که موثرترین عامل در درشت شدن ذرات، دما و سپس تنش و بعد زمان می باشد.